De laatste keer als begeleider maar …
Het was dit jaar de 14e en tevens laatste keer dat ik als begeleider met het Gregorius mee naar Taizé mocht. En ook dit jaar was weer een succes. Niet in de laatste plaats door een leuke groep leerlingen, soms iets te enthousiast zoals tijdens de groepshug, die ik als afscheid mocht ondergaan en wat ten koste ging van mijn nep Ray Ban zonnebril, een fijne groep medebegeleiders en het grotendeels prima weer. Wat mij betreft wil ik graag de komende jaren als extra hulpbegeleider mee blijven gaan.
Ieder jaar vraag ik me weer af, wat nu maakt, dat ik telkens met veel plezier naar Taizé ga en dat ik die plaats als een tweede thuis beschouw. Wat is er zo bijzonder aan Taizé, dat ik blijkbaar alleen maar daar kan vinden en nergens anders?
In het jaar 2000 ben ik voor de eerste keer meegegaan na een zeer moeilijk jaar gehad te hebben op persoonlijk vlak. Voor die tijd had ik er wel eens over nagedacht maar het nog nooit gedaan, omdat het me een hele opgave leek om in de laatste periode van een zwaar schooljaar nog een hele week met leerlingen te moeten gaan kamperen bij een of andere broedergemeenschap. Maar nu leek het voor mij het geschikte moment om toch te gaan in de hoop daar de gelegenheid te krijgen om mijn gedachten eens goed op een rijtje te zetten.
Wat een verrassing, ik kreeg veel meer dan ik verwacht had. Jarenlang had ik gezocht naar een kerk(genootschap), waar ik me bij thuis voelde, maar niet gevonden. Geen enkele kerkdienst kon mij die spirituele bevrediging geven, die ik zocht. En toen in de kerk van Taizé, die er echt niet uitziet als een standaard kerkgebouw, drie maal per dag zittend op de grond samen met duizenden voornamelijk jongeren uit tientallen verschillende landen en een kleine honderd broeders in witte pij in het midden, veel zingend, een lange stilte voor meditatie, toen gebeurde er geestelijk iets met mij, dat amper te omschrijven is. Ja, hier voelde ik me thuis, hier vielen voor mij verschillen tussen mensen weg, hier kon ik ervaren wat belangrijk in het leven is en wat niet, ja, hier kreeg het “God is liefde” voor mij weer inhoud. De teksten van de liedjes, die ik voor die tijd nooit meegezongen zou hebben, omdat ik niet achter de betekenis kon staan, kregen voor mij inhoud en sindsdien ben ik een fanatiek meezinger van de mantra-achtige Taizé-liederen. Hier heb ik mijn spirituele bevrediging gevonden. Taizé heeft ook een behoorlijke invloed gehad op hoe ik tegenwoordig in het leven sta en eerlijk gezegd hoop ik ook, dat de Taizé-beleving een blijvende invloed op leerlingen heeft. Dan heeft de stichter van de broedergemeenschap, frère Roger, (één van de belangrijke mensen in mijn leven) zijn doel bereikt.
Maar hoe moeilijk is het om dat typische Taizé-gevoel thuis voort te zetten. Als je je er bewust mee bezig houdt, dan kan je er wel iets van vasthouden. Maar na verloop van tijd slijt het toch in je dagelijkse beslommeringen. Dus om dat gevoel te blijven vasthouden zit er voor mij niets anders op dan ieder jaar weer een weekje naar Taizé te gaan en dat heb ik gedaan en zal ik ook blijven doen.
Maar hiermee heb ik mijn vraag hierboven nog niet beantwoord. Wat heeft Taizé, dat de andere kerk(genootschapp)en voor mij niet hebben? Waarom weet Taizé me wel te raken en de andere kerk(genootschapp)en niet?
Nog één maal ga ik nu proberen dat onder woorden te brengen. De woorden, die mij als eerste te binnen schieten zijn dan eenvoud, regelmaat, jeugdige spontaniteit, verdraagzaamheid, vrijheid.
Eenvoud, omdat je die week volledig uit je luxe leventje gehaald wordt. Je slaapt in een tentje, je eet met primitieve middelen (slechts een kom, bord en lepel) eenvoudige maaltijden na in lange rijen op je eten gewacht te hebben, amusement ’s avonds moet je zelf maken met gitaar, dans en zang, mogelijkheden om je mobiel op te laden zijn minimaal, geen wifi en internet, in de kerk en tijdens de bijeenkomsten op de grond zitten. Hier zou je thuis absoluut niet vrijwillig voor kiezen maar in Taizé maakt het je ontvankelijker voor je directe omgeving, d.w.z. de mensen om je heen. Je bent op elkaar aangewezen om er samen iets van te maken. Dat dat dan ook gebeurt is bijv. ’s avonds achter Oyak goed te merken: met zijn allen spelletjes doen, groepsdansen, samen zingen bij een gitaarspeler of zonder begeleiding. Maar je bent ook directer op jezelf gericht, omdat je minder afgeleid wordt.
Regelmaat, omdat je dagen zeer regelmatig ingedeeld zijn. Ochtenddienst, ontbijt, bijbellezing, groepssamenkomst, middagdienst, middagmaaltijd, even rust, corveedienst of groepsbijeenkomst, gregorius-bijeenkomst, avondeten, avonddienst, vrije tijd, slapen. Dat alles in alle rust en niet gejaagd. Heel wat anders dan je chaotisch leventje thuis, waar je van het een naar het ander hopt, constant afgeleid door allerlei indrukken om je heen. Die Taizé-regelmaat geeft je na verloop van tijd wel een rustig gevoel, waardoor je makkelijker toekomt aan zelfreflectie ofwel nadenken over jezelf.
Jeugdige spontaniteit, omdat het overgrote deel van de mensen in Taizé jeugdig jong is en daardoor ook spontaner en opener dan ouderen. Het gemak waarmee internationale contacten gelegd worden, de inventiviteit om samen er iets van te maken met spelletjes, alternatieve muziekinstrumenten enz., de vrolijkheid bij het doen van de corveeklussen. Heerlijk om dit als 60-plusser mee te mogen maken en een stimulans om je eigen starheid wat los te laten.
Verdraagzaamheid, omdat iedereen je accepteert zoals je bent en omdat je open en eerlijk kunt zijn zonder angst, dat je raar of vreemd gevonden wordt. Iedereen is zo aardig en vriendelijk. Zo durf je ook makkelijker jezelf te zijn.
Vrijheid tenslotte is het gevoel dat ik heb, niet omdat ik kan doen wat ik wil. Integendeel, je moet je aan het strakke programma houden. Maar wel vrijheid, omdat ik kan zijn wie ik wil zijn zonder me anders voor te hoeven doen, me stoer te moeten houden, een rol te moeten spelen. Die vrijheid heb ik ook genomen bij het schrijven van dit verslagje.
En nog steeds heb ik het gevoel niet volledig te zijn in het antwoord op mijn vraag. Het is meer dan dat, maar hier laat ik het toch bij.
Tenslotte wil ik mijn lieve collega’s, Wim Slangen en alle leerlingen danken voor hun bijdrage aan een voor mij weer mooie en zinvolle Taizé-beleving.
René van der Weijden
Bekijk hier de foto’s van Taizé 2014
